Sabtu, 15 Maret 2025

Daftar DAS di Sumatera Barat Tahun 2025


Kota Padang (BHC) -
Provinsi Sumatera Barat dilewati atau memiliki Daerah Aliran Sungai atau DAS yang mengalir baik langsung ke Pantai Barat Sumatera maupun ke Pantai Timur Sumatera melewati Riau dan Jambi.

Ada 8 Wilayah Sungai (WS) yang melewati Provinsi Sumatera Barat, yakni; WS Batang Natal Batang Batahan, WS Masang Pasaman, WS Siberut Pagai Sipora, WS Silaut Tarusan, WS Rokan, WS Kampar, WS Indragiri Akuaman dan WS Batanghari.

WS Batang Natal Batang Batahan, WS Rokan, WS Kampar, WS Indragiri Akuaman dan WS Batanghari merupakan wilayah sungai lintas provinsi. Biasanya Wilayah Sungai lintas provinsi dikendalikan oleh Pemerintah Pusat melalui Kementerian Pekerjaan Umum (Kemen PU) oleh BBWS Sumatera II, BWS Sumatera III dan BWS Sumatera V, dan BWS Sumatera VI.

Sedangkan WS Masang Pasaman, WS Siberut Pagai Sipora, dan WS Silaut Tarusan merupakan wilayah sungai yang menjadi kewenangan Provinsi Sumatera Barat.

DAS SUMBAR

WS Masang Pasaman misalnya berada di bawah kendali UPT Balai Sumber Daya Air dan Bina Konstruksi Wilayah Utara dan WS Silaut-Tarusan merupakan wewenang UPT Balai Sumber Daya Air dan Bina Konstruksi Wilayah Selatan, Keduanya merupakan kewenangan Pemerintah Provinsi Sumatera Barat.

Sebab, kedua WS ini hanya lintas kabupaten/kota saja.

Sementara itu WS Siberut-Pagai-Sipora yang terletak di Kabupaten Kepulauan Mentawai menjadi kewenangan Provinsi Sumatera Barat karena hanya di Wilayah Sungai lintas di 1 kabupaten/kota. 

Berikut Daftar DAS di Wilayah Sumatera Barat Tahun 2025: 

1. WS BATANG NATAL BATANG BATAHAN

Luas Wilayah Sungai Batang Natal-Batang Batahan mencapai 4.124,00 km. Yang terdiri dari sebagian Kabupaten Mandailing Natal, Kabupaten Nias Selatan dan sebagian Kabupaten Pasaman Barat. Ada 9 kecamatan di Mandailing Natal, 3 kecamatan di Nias Selatan dan 3 kecamatan di Kabupaten Pasaman Barat yang menjadi WS ini.

Kecamatan di Pasaman Barat yang masuk WS Batang Natal-Batang Batahan adalah; Kecamatan Koto Balingka, Kecamatan Ranah Batahan, dan Kecamatan Sei Beremas.

  • 001 DAS Teluk luas 35,83 km²
  • 002 DAS Kunkun luas 170,09 km²
  • 003 DAS Bintuas luas 125,2 km²
  • 004 DAS Talu luas 88,74 km²
  • 005 DAS Natal 675,03 km²
  • 006 DAS Simunukan luas 96,49 km²
  • 007 DAS Banjar Aur luas 26,65 km²
  • 008 DAS Batahan luas 1.379,50 km²
  • 009 DAS Sukerejo luas 58,68 km²
  • 010 DAS Tamak luas 112,07 km²
  • 011 DAS Siburian 157,45 km²
  • 012 DAS Labuhan Bajau luas 136,46 km²
  • 013 DAS Labuhan Hiu luas 52,8 km²
  • 014 DAS Lambak luas 91.99 km²
  • 015 DAS Labuhan Rima luas 40.53 km²
  • 016 DAS Bai luas 3,15 km²
  • 017 DAS Masa luas 6,39 km²
  • 018 DAS Bale-Bale luas 47,73 km²
  • 019 DAS Teluk Limo luas 60,18 km²
  • 020 DAS Wawa luas 23,79 km²
  • 021 DAS Mahang Lebara luas 46,33 km²
  • 022 DAS Batuta luas 50,21 km²
  • 023 DAS Saeru Melayu luas 106,32 km²
  • 024 DAS Hilloro Dua Tembalo luas 159,17 km²
  • 025 DAS Hillanom Basela luas 39,09 km²
  • 026 DAS Eho luas 39,55 km²
  • 027 DAS Hilloro Mao luas 56,51 km²
  • 028 DAS Boio luas 11,4 km²
  • 029 DAS Makole luas 117,33 km²
  • 030 DAS Hibala luas 36,32 km²
  • 031 DAS Sipika luas 7,46 km²
  • 032 DAS Antiang luas 15,36 km²
  • 033 DAS Pana luas 3,52 km²
  • 034 DAS Sabaranun luas 0,92 km²
  • 035 DAS Telo luas 11,18 km²
  • 036 DAS Rahayu luas 0,42 km²
  • 037 DAS Sibaranuk luas 0,71 km²
  • 038 DAS Sigata luas 7,28 km²
  • 039 DAS Lorang luas 6,01 km²
  • 040 DAS Simuk luas 20,16 km²

2. WS MASANG PASAMAN

  • 001 DAS Sikabau luas 598,62 km²
  • 002 DAS Sikilang luas 696,81 km²
  • 003 DAS Pasaman luas 1,653,50 km²
  • 004 DAS Ampu luas 157,94 km²
  • 005 DAS Masang Ketek luas 482,02 km²
  • 006 DAS Kinali luas 353,36 km²
  • 007 DAS Masang Gadang luas 1,726,08 km²

Wilayah Sungai Masang-Pasaman memiliki luas sekitar 6.313 km².

3. WS SIBERUT PAGAI SIPORA

Wilayah Sungai Siberut-Pagai-Sipora merupakan wilayah sungai di Kepulauan Mentawai, Sumatera Barat. WS ini memiliki luas keseluruhan mencapai 7.338 km. Terdapat sedikitnya 86 sungai di Kabupaten Kepulauan Mentawai.

WS Siberut-Pagai-Sipora dinyatakan sebagai Wilayah Sungai dalam satu Kabupaten/Kota.

4. WS SILAUT TARUSAN

WS Silaut-Tarusan memiliki luas sekitar 6.280 km².

  • 001 DAS Tarusan
  • 002 DAS Pasar Baru
  • 003 DAS Tanah Kareh
  • 004 DAS Sirantih
  • 005 DAS Bungo Pasang
  • 006 DAS Bukitgadang
  • 007 DAS Bukik Tambun Tulan
  • 008 DAS Teluk Tenggulang
  • 009 DAS Pantai Gamin
  • 010 DAS Kambang
  • 011 DAS Langir
  • 012 DAS Kayusabatang
  • 013 DAS Pasa Punggasan
  • 014 DAS Air Haji
  • 015 DAS Indrapura
  • 016 DAS Nilau
  • 017 DAS Silaut

5. WS ROKAN

Wilayah Sungai Rokan melewati sebagian Provinsi Sumatera Utara, Sumatera Barat dan Riau. Luas WS Rokan mencapai 22.453 km.

Yang melewati Sumatera Utara antara lain; Kabupaten Labuhanbatu Selatan (623 km²), Kabupaten Mandailing Natal (218 km²), Kabupaten Padang Lawas (2.060 km²), Kabupaten Padang Lawas Utara (545 km²). Luas di Sumatera Utara 3.446 km².

Kabupaten Pasaman (2.179 km²).

Di Riau ada Kabupaten Bengkalis (1,347 km²), Kabupaten Kampar (78 km²), Kabupaten Rokan Hilir (6.472 km²), Kabupaten Rokan Hulu (6.359 km²), Kabupaten Siak (332 km²), dan Kota Dumai (2.240 km²). Total luas di Riau 16.828 km².  

  • 001 DAS Rokan luas 19.150 km²
  • 002 DAS Paritaman luas 194 km²
  • 003 DAS Rajab luas 209 km²
  • 004 DAS Senaboi luas 239 km²
  • 005 DAS Bagan Timur luas 166 km²
  • 006 DAS Tanjung Penyebal luas 204 km²
  • 007 DAS Sentaluhu luas 124 km²
  • 008 DAS Geniyut luas 22 km²
  • 009 DAS Buluhala luas 237 km²
  • 010 DAS Teras luas 65 km²
  • 011 DAS Mampu luas 235 km²
  • 012 DAS Masigit luas 483 km²
  • 013 DAS Dumai luas 480 km²
  • 014 DAS Guntung 428 km²
  • 015 DAS Pelentung 211 km²

6. WS KAMPAR

Wilayah Sungai Kampar atau WS Kampar adalah wilayah sungai lintas provinsi antara Riau dan Sumatera Barat. WS Kampar termasuk Kabupaten Limapuluhkota, Kabupaten Pasaman dan Kabupaten Sijunjung di Sumatera Barat. 

Sedangkan Kabupaten Indragiri Hilir, Indragiri Hulu, Kampar, Kuantan Singingi, Pelalawan, Siak dan Kota Pekanbaru masuk wilayah Provinsi Riau. Luas WS Kampar secara keseluruhan mencapai 26.038 km².

Dan yang berada di Sumatera Barat hanya 10,11% saja atau berkisar 2.632,5 km². Dengan rincian di Kabupaten Pasaman 553,8 km², Kabupaten Limapuluhkota 1.979,5 km², dan Kabupaten Sijunjung 99,3 km².

Berikut nama-nama DAS di WS Kampar:

  • 001 DAS Kampar luas 25.691,9 km²
  • 002 DAS Teluk luas 132,4 km²
  • 003 DAS Upih luas 45,7 km²
  • 004 DAS Teluk Beringin luas 24,3 km²
  • 005 DAS Solok luas 48,4 km²
  • 006 DAS Tanjung Sum luas 74,5 km²
  • 007 DAS Teluk Dalam luas 20,8 km²

7. WS INDRAGIRI AKUAMAN

Wilayah Sungai Indragiri Akuaman merupakan WS yang menjadi kewenangan Pusat. Luas WS Indragiri Akuaman mencapai 25.270,00 km². Untuk luas WS Indragiri dan Akuaman yang berada di Provinsi Sumatera Barat mencapai 2.819,20 km². Sedangkan luas WS Indragiri Akuaman di wilayah Riau mencapai 22.450,80 km².

Berikut Daftar DAS di WS Indragiri Akuaman

  • 001 DAS Antokan luas 422,48 km²
  • 002 DAS Andaman luas 34,32 km²
  • 003 DAS Tiku luas 108,94 km²
  • 004 DAS Gasang Gadang luas 81,73 km²
  • 005 DAS Paingan luas 34,41 km²
  • 006 DAS Kamumuan luas 27,62 km²
  • 007 DAS Limau luas 35,21 km²
  • 008 DAS Sirah luas 29,98 km²
  • 009 DAS Naras luas 171,04 km²
  • 010 DAS Manggung luas 29,58 km²
  • 011 DAS Pariaman luas 93,36 km²
  • 012 DAS Mangau luas 274,83 km²
  • 013 DAS Ulakan luas 124,01 km²
  • 014 DAS Tapakis luas 89,73 km²
  • 015 DAS Anai luas 643,58 km²
  • 016 DAS Air Dingin luas 196,08 km²
  • 017 DAS Kuranji luas 187,17 km²
  • 018 DAS Arau luas 191,18 km²
  • 019 DAS Bungus luas 43,95 km²
  • 020 DAS Gaung (Riau) luas 3.029,40 km²
  • 021 DAS Indragiri (Riau) luas 18,656,47 km²
  • 022 DAS Terusan Batang (Riau) luas 287,16 km²
  • 023 DAS Merusi (Riau) luas 458,62 km²
  • 024 DAS Beting (Riau) luas 19,15 km²

WS Indragiri Akuaman melewati beberapa Kabupaten/Kota di Riau dan Sumatera Barat. Wilayah yang melewati Sumatera Barat diantaranya; Kota Padang 643,1 km², Kota Pariaman 102,7 km², Kota Padang Panjang 20,7 km², Kota Payakumbuh 75,8 km², Kota Bukittinggi 16,5 km², Kota Sawahlunto 237,8 km², Kota Solok 58,9 km².

Kemudian Kabupaten Sijunjung 2.143,2 km², Kabupaten Padang Pariaman 1.319,8 km², Kabupaten Tanah Datar 1.378,7 km², Kabupaten Limapuluhkota 1.285,7 km², dan Kabupaten Agam 885,8 km².

Selanjutnya Kabupaten Solok 1.851 km², Kabupaten Dharmasraya 114,4 km², Kabupaten Pasaman 2,7 km², Kabupaten Pesisir Selatan 2,0 km².

Ada juga yang melewati Jambi, yakni di Kabupaten Tebo seluas 46,8 km²

Luas WS yang melewati Riau dengan rincian, Kabupaten Indragiri Hilir 6.218,8 km², Kabupaten Indragiri Hulu 6.040,3 km², Kabupaten Kuantan Singingi 2.813,6 km², Kabupaten Pelalawan 8,8 km², Kabupaten Kampar 3,1 km².

8. WS BATANGHARI

WS Batanghari masuk menjadi kewenangan Balai Wilayah Sungai Sumatera V. DAS Batanghari merupakan DAS kedua terbesar di Indonesia dengan luas sekitar 44.710 km².

DAS Batanghari membentang dari Kabupaten Solok, Solok Selatan, Dharmasraya, Sijunjung di Sumatera Barat. Kemudian mengarah ke wilayah Jambi dan bermuara Muara Sabak.

Sungai Batanghari berhulu di Gunung Rasan dan Danau Diatas, Kabupaten Solok, Sungai ini panjangnya mencapai 800 km.

Sungai-sungai yang bermuara atau bersatu kembali dengan Sungai Batanghari, antara lain;

  1. Batang Gumanti
  2. Batang Bangko
  3. Batang Sangir
  4. Batang Momong
  5. Batang Pangian
  6. Batang Timpeh
  7. Batang Siek
  8. Batang Jujuan
  9. Batang Tebo
  10. Batang Tabir
  11. Batang Tembesi.

Sebagian area DAS Batanghari juga melewati Taman Nasional Kerinci Seblat (TNKS) yang mencakup 234.000 Ha, dan Taman Nasional Bukit Duabelas (TNBD) dengan luas 60.500 Ha.

DAS di WS Batanghari

  • 001 DAS Batanghari
  • 002 DAS Air Hitam

#BangImamBerbagi #Sumbar #DAS #WS #2025

Tidak ada komentar:

Posting Komentar

silahkan memberikan komentar yang tidak menghasut, memfitnah, dan menyinggung sara dan komentar menjadi tanggung jawab pemberi komentar. jika komentar lebih panjang dan memerlukan jawaban bisa ke email: bangimam.kinali@gmail.com, WA 0813-14-325-400, twitter: @BangImam, fb: Bang Imam Kinali Bekasi, ig: bangimam_berbagi